در طرح ریزی مانور عملیات والفجر 8 دو عامل بسیار مؤثر بودند:
1 – تجارب عملیات بدر. 2 – پیچیدگیها و ویژگیهای خاص این عملیات. فرمانده سپاه پاسداران در جمع فرماندهان در این باره گفت:
»در این عملیات بایستی کل تجارب جنگ به کار گرفته شود: جنگ شهری، جنگ در دشت، جنگ در آب و…«(1).
در واقع عملیات فاو، در صحنه بروز تمام قابلیتهای نظامی، ابتکار عمل و خطرپذیری سپاه پاسداران برای پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی بود.
در طراحی مانور این عملیات مسائل مهمی وجود داشت که دربارهی آنها ساعتها بحث کارشناسی شد. اهم این مسائل عبارت بودند از:
1 – برسی وضعیت جزر و مد آب در زمانهای مختلف و در نوبتهای متعدد و بررسی تأثیر عوامل مختلف از جمله: روز، شب، خورشید و ماه و ساعات مختلف شبانه روز در جزر و مد آب و سرعت آن.
2 – بررسی تأثیر جزر و مد آب بر حرکت غواصان و قایقها.
3 – هماهنگی عبور غواصان با جزر و مد و تاریکی مطلق هوا؛ سرمای شدید آب در فصل زمستان و حرکت غواصان در داخل آب در نیمههای شب.
4 – بررسی چگونگی عبور غواصان از عرض بیش از یک کیلومتری اروند رود.
5 – بررسی چگونگی خط شکن غواصان و سر پل گیری، پاک سازی خط اول و آماده سازی ساحل برای ورود نیروهای موج دوم با همت غواصان.
6 – بررسی چگونگی هماهنگی حرکت نیروهای موج دوم (قایق سواران(با جریان جزر و مد آب و پر بودن نهرهای آب حاشیه اروند برای استفاده از قایقها.
7 – بررسی چگونگی حرکت نیروهای موج دوم و نحوهی پیاده شدن آنها در ساحل دشمن و توسعه سر پل با تلاش آنها.
8 – تصرف نقاط استراتژیک در ساحل دشمن، مانند اسکله چهار چراغ، بندر فاو، شهر فاو و پایگاههای موشکی.
9 – تسلط بر سه جاده البحار، استراتژیک (فاو – بصره) و ام القصر که در آستانه شهر فاو به یکدیگر نزدیک میشوند.
10 – گسترش میدان عملیات به سمت کارخانه نمک.
11 – مقابله با حرکت دشمن از شمال (بصره) به جنوب منطقه (فاو(.
12 – تأمین جناحهای عملیات در سمت اروند رود و سمت خورعبدالله.
13 – تشکیل خط پدافندی در شمال کارخانه نمک.
در طراحی عملیات برای اجرای عملیات در منطقه فاو، دو قرارگاه اصلی با مأموریتهای زیر در نظر گرفته شد:
الف) قرارگاه کربلا به فرماندهی احمد غلامپور که مسئولیت شکستن خط در محور اسکلهی چهار چراغ و شهر فاو، ادامهی عملیات روی جاده فاو – البحار و تأمین جناح راست عملیات را بر عهده داشت.
ب) قرارگاه نوح به فرماندهی حسین علایی که مسئولیت شکستن خط در سمت چپ قرارگاه کربلا و مقابل پایگاه موشکی عراق، ادامه عملیات روی جاده فاو – ام القصر و تأمین جناح چپ عملیات (سمت خور عبدالله) را عهده دار بود.
همچنین چهار قرارگاه فرعی با مأموریتهای جداگانه به شرح زیر تشکیل شدند:
1 – قرارگاه یونس 1: تحت امر قرارگاه نوح بود با ناو تیپ کوثر مأموریت تصرف اسکلهی العمیه را بر عهده داشت.
2 – قرارگاه یونس 2: قرارگاه عملیاتی نیروی دریایی ارتش و تحت امر قرارگاه خاتم الانبیا (ص) بود و مأموریت تصرف اسکلهی البکر را بر عهده داشت.
3 – قرارگاه رعد: قرارگاه عملیاتی نیروی هوایی ارتش بود و مأموریت پشتیبانی هوایی را بر عهده داشت.
4 – قرارگاه شهید سلیمان خاطره: قرارگاه عملیاتی هوانیروز ارتش بود و مأموریت تشکیل تیم آتش، تخلیه مجروح و هلی برن نیروها را بر عهده داشت.
علاوه بر این، دو قرارگاه عملیاتی مسئولیت عملیات پشتیبانی فریب را عهدهدار شدند تا از توجه دشمن به منطقه فاو جلوگیری کنند و حساسیت او را در مناطق دیگر برانگیزند:
1 – قرارگاه قدس به فرماندهی عزیز جعفری که مسئولیت عملیات پشتیبانی نزدیک در منطقه ابوالخصیب (امالرصاص) را بر عهده داشت.
2 – قرارگاه نجف به فرماندهی مصطفی ایزدی، با مسئولیت عملیات پشتیبانی دور در منطقه سلیمانیه. (2).
1) مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، سند شماره 636 / گ، “مباحث اساسی طرح مانور عملیات والفجر 1367 ” 8، ص 7.
2) مأخذ شماره 10.
