شماره سند شورای 16820 / S
7 نوامبر 1984 (آبان 1363)
نامه مورخ 7 نوامبر 1984 نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
احتراما نسخهای از گزارش صریح و روشن کمیته بینالمللی صلیب سرخ در مورد حادثهای که در اردوگاه اسیران جنگی گرگان مورخ 10 اکتبر 1984 رخ داد، به پیوست ارسال میگردد.
اگر چه برخی از حقایق مهم در این حادثه به اختصار بیان شده است، اما به وضوح نشان دهنده بیپایگی ادعاهای وزیر امور خارجه عراق که طی سند 16799 / S منتشر شده، می‌باشد.
امیدوارم که این مورد و موارد قبلی به مقامات عراقی آموخته باشد که قبل از اینکه نامههای بدون فکر و طبق معمول با دستپاچگی بنویسند، کمی درنگ نمایند.
سعید رجائی خراسانی – نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل
پیوست
گزارش حوادثی که در اردوگاه اسیران گرگان در کشور جمهوری اسلامی ایران در مورخ 10 اکتبر 1984 رخ داد.
در 9 اکتبر 1984 یک هیئت 8 نفره به همراه یک هیئت پزشکی از طرف کمیته بینالمللی صلیب سرخ مستقر در تهران به اردوگاه گرگان عزیمت کرد و تقریبا با 3400 اسیر جنگی که
بنا به اظهارات مقامات جمهوری اسلامی ایران در آنجا نگهداری میشوند، ملاقات نمود.
پس از مصاحبه اولیه معمول با افسران مسئول، هیئت کمیته بینالمللی صلیب سرخ با 14 اسیر که در درمانگاه نامشان ثبت شده بود ملاقات کردند و امکانات رفاهی در بخش 1 و کارتهای شناسایی حدود 3000 اسیر در بخشهای 1، 2 و 3 را مورد ارزیابی قرار دادند.
در روز نخست بازدید، هیئت توانست مطابق با نیازهای کنوانسیون ژنو انجام وظیفه نماید.
در روز بعد، برخی از اعضای هیئت با 374 اسیر در بخش 4 که نامشان ثبت شده بود ملاقات و در مورد برخی از مسائل و مکاتبه با خانوادههایشان در عراق گفت و گو کردند.
هیئت پزشکی تعدادی از اسیران را که در درمانگاه اردوگاه و آسایشگاهها بستری بودند، مورد معاینه قرار داد. هیئت دیگری به بخش 1 رفت و با اسیران بدون ناظر مصاحبه کرد و شرایط نگهداری و امکانات رفاهی را مورد ارزیابی قرار داد.
در حدود ساعت 30: 11 قبل از ظهر یکی از اعضای هیئت در محوطه مشاهده کرده که درگیری میان دو اسیر رخ داده است. این درگیری به سرعت گسترش یافت و شورش کل اردوگاه را فرا گرفت.
در ابتدا نگهبانان با شلیکهای هوایی و فریاد به اسیران دستور دادند که به آسایشگاههایشان باز گردند.
از طرف هیئت، تعدادی از اعضا تلاش کردند اسیران را آرام کنند. سایر اعضای هیئت نیز تلاش کردند اسیران درگیر با یکدیگر را جدا سازند و مصرا از نگهبانان میخواستند از گشودن آتش خودداری کنند، لیکن تلاشهای هیئت بیفایده بود.
چند دقیقه بعد اسیران خشمگین راه خروج از اردوگاه را در پیش گرفتند. سپس پرتاب گاز اشک آور و شلیک هوایی آغاز شد و بعد از آن نگهبانان به سمت جمعیت شلیک کردند.
در حدود ساعت 30: 12 بعدازظهر آرامش به اردوگاه بازگشت سپس از هیئت نمایندگی صلیب سرخ خواسته شد اردوگاه را ترک کنند. در 11 اکتبر به یک هیئت و تیم پزشکی اجازه داده شد سه جسد نامشخص و 35 اسیر مجروح را مورد معاینه قرار دهند. سه جسد بر اثر درگیری از ناحیه سر مورد اصابت قرار گرفته بودند.
