– شماره سند شورای امنیت: 14401 / S
– 16 مارس 1981 (25 اسفند 1359)
نامه 10 مارس 1981 نمایندگی دائمی عراق در سازمان به دبیر کل
احتراما، بنا به اطلاع دولت متبوعم، پیرو سند 14379 / S مورخ 19 فوریه 1981 که حاوی نامه کاردار موقت هیئت نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل به جناب عالی است، و پیوست آن، شامل دو یادداشت مورخ 1 دسامبر 1980 و 14 ژانویه 1981 که وزارت امور خارجه ایران به سفارت جمهوری عراق در تهران فرستاده است، مایلم به اطلاع برسانم که متن دو یادداشت مذکور توسط سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد نیز به وزارت امور خارجه جمهوری عراق ارسال شده است. هر دو این یادداشتها در اسرع وقت با دو یادداشت که پیوست می‌باشد، پاسخ داده شد.
همچنین مایلم به اطلاع برسانم که موضوع دو یادداشت ایران جدید نیست و دولت ایران همچنان به فریب کاریهایش ادامه میدهد. در یادداشت نخست، اشاره شده که شایسته بود به ماده 4 قرار داد منسوخ شده مرزهای دو کشور در سال 1975 رجوع شود، اما با حذف مهمترین تعهداتی که برای طرفین مفروض شده، همراه است که در ذیل به آن اشاره میشود:
“بر این اساس، نقض هر یک از اجزای این کلیات حل و فصل، به وضوح با روح توافق الجزایر ناسازگار می‌باشد.”
در یادداشت دوم هیچ اشارهای به آنچه در ماده مذکور آمده، نشده است.
به علاوه، یک بار دیگر دولت ایران تلاش کرده است که شرایط قانونی دیگر را با ارجاع به مواد 5 و 6 قرار داد مذکور کم رنگ سازد. قبلا عراق این موضوع را هم در نشست پیشین مجمع عمومی و هم در شورای امنیت مطرح کرده بود. تکرار میکنم مواد 4 و 6 متقابلا مفهوم وسیعی دارند و کاربرد ماده 6 در ماهیت قرار داد با عدم نقض
یکایک عناصر که از قبل غیر قابل تفکیک فرض شده، همراه است.
به بیان دیگر، ماده 6 تنها وقتی قابل استفاده است که قرار داد هنوز وجود خارجی داشته باشد و یا وقتی که طرفین در تفسیر یا کاربرد جزئیات فنی آن توافق نداشته باشند. وقتی که ماده 4 نقض شد بدین مفهوم است که کل قرار داد فسخ میگردد، به صورتی که در ماده مذکور جوانب سیاسی – حقوقی آن مد نظر بوده و به توافق طرفین مربوط میشود. هر استدلال مغایری، مفاد این دو بند را در عمل، متناقض و غیر ممکن میسازد. نقض مکرر عناصر موافقت نامه و قرارداد الجزایر توسط ایران که در پاراگراف 4 و بند 4 آن ذکر شده، در حقیقت هیچ قراردادی را جهت اجرا برای عراق باقی نمیگذارد.
در این زمینه، لازم است یک بار دیگر یادآور شوم که اگر دولت ایران واقعا به حل و فصل صلح جویانه مناقشات بر اساس این قرارداد منسوخ شده اعتقاد دارد پس چرا به چنین ابزاری جهت حل و فصل مسائل خود با عراق متوسل نمیشود و به جای آن، علی رغم تذکرات مکرر عراق در مورد قرارداد 1975، مکررا به حاکمیت و تمامیت ارضی عراق تجاوز میکند؟
اتهام تجاوز در یادداشتهای ایران و اشاره به اینکه عراق مرتکب تجاوز و اقدامات ضد انسانی علیه ایران شده، ادعایی بیش نیست و وزیر خارجه جمهوری عراق به تفصیل در مجمع عمومی و شورای امنیت در 15،3 و 17 اکتبر به آن پاسخ داده است. پاسخ کاملتری درباره این موضوع درخواست نشده، زیرا حقایق خود سخن میگویند. همین طور در مورد این ادعا که عراق امنیت داخلی ایران را نقض کرده و به روابط حسن هم جواری میان دو کشور لطمه زده است، لازم است دو نکته را یادآور شوم: اولا آنچه دولت ایران نقض امنیت داخلی خوانده، در واقع تلاشی است برای مقصر دانستن عراق در درگیریهای اقلیتهای قومی ایران برای دستیابی به حقوق ملی خویش، که به نقش میهن پرستی آنها علیه شاه بازمیگردد. ثانیا اگر روابط حسن هم جواری اینگونه برای دولت ایران محترم است پس در حقیقت نباید تعجب کنیم که چرا گلوله باران و بمباران مداوم شهرها و روستاهای عراق مطابق با آن اصل بوده است.
در پایان مایلم تأکید کنم که اگر چه استدلالهای غیر منطقی و اتهامات کذب مندرج در یادداشتهای ایران قبلا در موارد متعدد رده شده است، اما هنوز به نظر میرسد که دولت ایران اعتقاد دارد شاید تکرار همان استدلالها و اتهاماتی که در واقع سرابی بیش نیست، به حقیقت نزدیکتر است. دولت ایران تاکنون باید درک کرده باشد که مواضعش نه از نظر قانونی قابل قبول است و نه برای تعمیم صلح در منطقه سودمند است.
صالح عمر العلی – نمایندگی دائمی
پیوست 1
یادداشت مورخ 6 دسامبر 1980 وزارت خارجه عراق به سفارت جمهوری اسلامی ایران
وزارت امور خارجه جمهوری عراق ضمن تشکر از سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد و با اشاره به یادداشت این سفارت به شماره 1158 مورخ 3 دسامبر 1980، احتراما مجددا تأکید میکند در مورد آنچه در یادداشت خود بیان کرده و به سفارت به شماره 7 / 1 / 4 / 15639 مورخ 16 نوامبر 1980 ارسال شده، مطالب ذیل را اظهار مینماید:
آنچه در یادداشت سفارت مذکور بیان شده، جدید نیست و از نظر حقوقی پس از اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران توافق الجزایر و قرار داد 1975 را فسخ کرد هیچ ارزشی در گفتار و عمل ندارد. دولت جمهوری عراق موضع خود را در موارد مختلف در یادداشتهای دیپلماتیک و سازمانهای بین المللی بیان کرده و مجددا تأکید میکند که مسئولیت بین المللی کامل پیامدهای تجاوزات دولت جمهوری اسلامی ایران علیه عراق متوجه آن دولت می‌باشد.
پیوست 2
یادداشت مورخ 31 ژانویه 1981 وزارت امور خارجه عراق به سفارت جمهوری اسلامی ایران
وزارت امور خارجه جمهوری عراق ضمن تشکر از سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد در مورد یادداشت 1206 سفارت در مورخ 23 ژانویه 1981، احتراما به اطلاع میرساند که این وزارت مطالب یادداشت مذکور را رد مینماید و چیزی دراین باره به یادداشتهای قبلی خود نمیافزاید.
