بلافاصله پس از حذف بنیصدر از ریاست جمهوری و متلاشی شدن جبهه متحد ضد انقلاب و فارغ شدن برادران از بحران داخلی، دوباره طرح حمزه جان گرفت و نیروهای حزباللهی صحنه را جهت اظهارنظر بیشتر آماده دیدند. در نتیجه طرح دوباره مطرح و در جریان کار قرار گرفت اما جرقهای که به این طرح جان تازهای بخشید و تصمیمات را جهت ضربه زدن به دشمن و انهدام آن بیشتر کرد، عملیات بسیار مهم و موفقیتآمیز فرمانده کل قوا در محور دارخوین بود که شرح آن گذشت. عملیات فرمانده کل قوا تجربیات پرارزش و تعیین کنندهای را برای فرماندهان جبهه خودی داشت که در حقیقت عصاره مقاومت در جبهههای مختلف و سلسله عملیاتهای محدودی بود که در خطوط تماس با دشمن اجرا شده بود. این تجربیات که با عنوان «آموختههای سلسله عملیات الگو» (1) میتوان از آن
نام برد، عبارتاند از: 1- عدم پافشاری به تک جبههای با توجه به هشیاری دشمن، موانع مهندسی، سنگرهای دفاعی و میدانهای مین. 2- ضرورت اجرای عملیات در شب، به دلیل اتکای ما به نیروی پیاده و خنثی ساختن قدرت زرهی و انبوه آتش دشمن. 3- ضرورت استفاده بیشتر از تاریکی شب؛ با توجه به این که در عملیات فرمانده کل قوا خیلی سریع به روشنایی روز رسیدیم، لذا در عملیات ثامن الائمه شروع عملیات 5، 4 ساعت زودتر انتخاب گردید. 4- لزوم هماهنگی دقیق بین نیروهای تکور، با توجه به قدرت پیشروی و نفوذ در عمق نیروهای خودی و آتش پشتیبانی توپخانه. 5- تأثیر نزدیک شدن به دشمن برای شروع تک، چنان که استفاده از کانال خط شیر این امکان را به ما داده بود. 6- رعایت اصل غافلگیری، دقت در حرکت خودروها در شب و عدم استفاده از چراغها، استتار کامل منطقه، دقت در بهرهگیری از تماسهای مخابراتی، تناوب اقداماتی که در زمانهای عادی در منطقه انجام میگرفته است و دقت در عدم افشای آخرین شناساییها. 7- تأثیر حضور فرماندهان در میدان نبرد و خطوط مقدم که جدای از بالا بردن روحیه نبردهای تکور، باعث اتخاذ تصمیمات صحیح میگردید. 8- اتخاذ تدابیر لازم برای مقاومت در برابر پاتکهای دشمن، به کارگیری صحیح نیرو، شناخت معابر وصولی که دشمن از آن پاتک خواهد کرد و اقدامات سریع مهندسی در ساعات اولیه عملیات. 9- آموزش و روحیه جنگجویی مخصوصا در بین رزمندگان که اعتقادات دینی و روحیه شهادتطلبی حرف اول را میزد و تأثیرپذیری آنها از حضرت امام، این مسئله جایگاه ویژهای داشت. 10- تأثیرات هماهنگی بین ارتش و سپاه؛ حضرت امام بیش از هر مسئله دیگر بر وحدت بین نیروهای نظامی تأکید داشتند. تذکر این مسئله ضروری است که با توجه به اتکای اصلی و محوری جبهه
خودی به «نیروی پیاده«، استفاده از تجربیات یاد شده امری ضروری و کارساز بود لذا تجاربی که از این عملیات به دست آمد، موجب اصلاح کامل طرح حمزه گردید و آن را آماده اجرا نمود. «اساس این طرح بر این بود که از پنج محور عملیات انجام بشود. این محورها عبارت بودند از محور دارخوین، محور فیاضیه، محور ایستگاه 7، محور ایستگاه 12 و محور شمال جاده ماهشهر به آبادان. محورهای دارخوین و فیاضیه تلاش اصلی بودند، دلیلش هم این بود که عراقیها متکی بر دو پل قصبه و حفار بر روی کارون، بودند و این دو محور به عنوان تلاش اصلی موظف بودند این دو پل را تصرف کنند تا تمام نیروهای عراقی که یک سرپل بزرگ گرفته بودند، به محاصره بیفتند.» (2).
طرح تکمیلی حمزه در مورخه 25 / 4 / 1360 تهیه و به مراجع ذیربط تقدیم گردید. کلیات طرح مانور به صورت مانور دو طرفه (از سمت دارخوین و فیاضیه) و با سه محور تلاش پشتیبانی در ایستگاه 7 و ایستگاه 12 و محور ماهشهر طرحریزی گردیده بود. پس از تصویب کلی طرح حمزه در شورای عالی دفاع، جلسات هماهنگی بین ستاد عملیات جنوب (سپاه) و یگان عمل کننده از ارتش (لشکر 77 خراسان) تشکیل گردید و با پیشنهاد برادران ارتش، طرح حمزه، به نام مبارک و گرهگشای «ثامن الائمه (ع(» تغییر یافت: «در رابطه با نامگذاری عملیات بحث زیادی بین فرماندهان سپاه و ارتش نشد؛ در ساعت آخر طرحریزی که قرار بود عملیات شروع شود، ارتش پیشنهاد کرد که نام عملیات، ثامن الائمه باشد و سپاه هم مخالفتی نداشت و در نهایت نام عملیات از طرف برادران ارتش پیشنهاد شد و سپاه هم پذیرفت.» (2).
براساس آخرین هماهنگی، نیروهای عمل کننده در هر محور به صورت زیر مشخص گردیدند: (3).
الف) محور دارخوین 1- سپاه با شش گردان پیاده و یک دسته زرهی 2- تیپ 3 از لشکر 77 با دو گردان پیاده و یک گردان تانک
ب) محور فیاضیه 1- سپاه با شش گردان پیاده. 2- تیپ 2 از لشکر 77 با سه گردان پیاده و یک گردان زرهی ج) محور ایستگاه 7 و 12 1- سپاه با پنج گردان پیاده و یک گردان احتیاط 2- تیپ 1 از لشکر 77 با دو گردان پیاده، یک گردان تانک و یک گروهان سوار زرهی د) محور جاده ماهشهر – آبادان 1- سپاه با یک گردان پیاده 2- ژاندارمری با یک گردان پیاده در نتیجه هماهنگیهای انجام شده با ارتش جمهوری اسلامی ایران، طرح نهایی تهیه گردید و طبق ابلاغ شورای عالی دفاع، زمان اجرای عملیات آزادسازی آبادان از محاصره، تاریخ 5 / 7 / 1360 اعلام شد.
1) دانشکده افسری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، «مقدمهای بر تاریخ جنگ عراق علیه ایران«، ص 68.
2) مأخذ 5.
3) مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، اسناد موجود؛ و مأخذ 5.
