از دیگر اوصاف مهم مدافعان، اطاعتپذیرى از دستورات فرمانده یا مقام مافوق است؛ زیرا بخوبى مىداند؛
الف – نظمپذیرى و رعایت انضباط لازمهى تحقق اهداف مقدس اوست که براى آن، راه جهاد و دفاع را به عنوان وظیفه انتخاب کرده است.
ب – تحقق نظم و انسجام نیروها، بدون اطاعت از فرمانده یا مقام مافوق امکان پذیر نیست.
ج – فرمانده یا مقام مسؤول از برجستهترین افراد مجموعه است که خیرخواهى و امانتدارى و ایثار و از خودگذشتگى او بیش از دیگران است.
د – از جهات شرعى و قانونى، دستورالعملهایى را متعهد شده است که اطاعت از مافوق را ضرورى دانسته است.
ه – شخص مافوق، الگوى تمام عیارى است که از جهت معنوى و اخلاقى، او را تسلیم خود کرده است. بر اساس این موارد، یک مدافع اسلامى خود را ملزم مىبیند که در تمامى جهات از مافوق خود اطاعت کند؛ مگر آن که خلاف بین و آشکارى از او سر بزند که قاعدتا شرایط را براى تعویض فرمانده فراهم مىکند؛ ولى در شرایط عادى باید در چارچوب وظایف قانونى و شرعى، تسلیم دستورات مافوق باشد. همان گونه که در دوران دفاع مقدس امام خمینى (س) کلیهى امور جنگ را به شوراى عالى دفاع واگذار کرده و فرمودند:
»کلیهى امور مربوط به جنگ، در تحت نظر شوراى عالى دفاع، به اضافهى یک نفر از نمایندگان از قبل مجلس شوراى اسلامى باید اداره شود و این شورا موظف است تمام قواى مسلح را هماهنگ نماید و هیچ گروه یا شخصى، تخلف از اوامر شوراى مذکور نباید بکند…» (1).
حتى امام راحل (ره) فرماندهان را به تعبیرى «اولى الامر» دانسته، اطاعت از آنان را واجب قلمداد کرده است:
»اطاعت از یک فرماندهى که فرماندهى اسلام است، واجب است به حسب حکم اسلام؛ تخلف حرام است….» (2).
بنابراین، اطاعت از فرماندهان در اسلام کورکوانه یا بر اساس تهدید و زور نیست؛ بلکه بر اساس معیارهاى یاد شده است؛ ضمن این که اسلام حد و مرز اطاعت و تبعیت را مشخص کرده است و هیچ فرماندهى حق ندارد خارج از ضوابط شرعى و قانونى، فرمانى صادر کند یا بر اساس میل و هواى خود، زیردستان را به اطاعت مجبور سازد.
1) صحیفه نور، ج 13، ص 117.
2) همان، ج 12، ص 161.
