تلاش برای طرحریزی و اجرای عملیات بیت المقدس در موقعیت بسیار حساسی انجام شد؛ وضعیت داخلی کشور با انهدام بقایای ضد انقلاب به تدریج رو به بهبودی و ثبات پیش میرفت. اوضاع منطقه نیز به دلیل نگرانی امریکا از نتایج ناشی از پیروزی ایران بر عراق، به گونهای آشکار ملتهب بود، ضمن این که مناسبات اعراب و اسرائیل با آمادگی اسرائیل برای تهاجم به جنوب لبنان، در وضعیت حساسی قرار داشتند. در چنین موقعیتی، بیگمان، نتیجه عملیات بیت المقدس برای ایران، منطقه و عراق بسیار سرنوشتساز و تعیین کننده بود، لذا سرعت عمل در اجرای این عملیات برای ایران بسیار با اهمیت بوده و نقش مؤثری داشت. (1).
زمینه اجرای عملیات بیت المقدس متأثر از نتایج سلسله عملیاتهای پیشین بود که با شکستن حصر آبادان آغاز شد و پس از آن نیز ادامه یافت. این نتایج عبارت بودند از:
1- انهدام بخش وسیعی از نیروی زمینی دشمن.
2- آزادسازی بخش مهمی از مناطق اشغالی در منطقه جنوب کشور؛
3- آزادسازی نیروهای پدافندی خودی از مناطق اشغالی؛
4- افزایش توانایی نیروهای خودی در طرحریزی و اجرای عملیات؛
5- افزایش تسلط اطلاعاتی بر دشمن.(2).
1) سرلشکر محسن رضایی در مورد سرعت عمل به عنوان یکی از اصول عملیات میگوید: «اصل سوم که ما رعایت کردیم، سرعت عمل بود؛ یعنی با مشکلاتی که ما داشتیم، هر چه فاصله عملیات فتح المبین با عملیات بیت المقدس بیشتر میشد، وضع منطقه پیچیدهتر میشد. دشمن میخواست به هر قیمتی شده منطقه را حفظ کند. دشمن صد در صد میدانست که حرکت بعدی ما همین منطقه است، لذا زمان اهمیت داشت. به محض این که عملیات فتح المبین تمام شد به برادرها گفتم آماده شویم، بایستی به سرعت برویم به سمت خرمشهر.«(سرلشکر محسن رضایی، درسهای تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق، دانشکده فرماندهی و ستاد دوره عالی جنگ، 19 / 5 / 1374(.
2) مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، از خونین شهر تا خرمشهر، نوشته محمد درودیان،تهران 1373، ص 102.
