پس از آزاد شدن منطقه اشغالی شرق کارون در عملیات ثامنالائمه (ع(، در جبهه جنوب سه منطقه در اشغال دشمن باقی مانده بود: غرب کارون و شهر خرمشهر، منطقه بستان و سوسنگرد، و منطقه غرب رودخانه کرخه. این مناطق از نظر وسعت، هدف، استعداد و گسترش نیروهای دشمن وضعیتهای متفاوتی داشتند که با توجه به توان و امکانات نیروهای خودی، منطقه سوسنگرد و بستان برای عملیات انتخاب شد. البته در این زمینه اختلاف نظرهایی وجود داشت. فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش با تأکید بر اینکه دشمن در غرب رودخانه کرخه حضور دارد و میتواند جاده اهواز – اندیمشک را تهدید کند و از سوی دیگر، در جناح شمالی منطقه عملیاتی استقرار یافته و در صورت هر نوع پیشروی در این منطقه، جناح راست نیروهای خودی در شمال و عقبه آن تهدید خواهد شد، با اجرای عملیات در این منطقه مخالف بود، برای همین پیشنهاد میکرد که عملیات در منطقه غرب رودخانه کرخه انجام شود.
در مقابل، بر پایه ضرورت توازن توانایی و مقدورات خودی با وضعیت منطقه از نظر وسعت و میزان نیروهای دشمن، برخی دیگر از فرماندهان جنگ بر اجرای عملیات در منطقه بستان و سوسنگرد اصرار میکردند. همچنین، آنها در پاسخ به استدلال مخالفان اجرای عملیات در این منطقه، بر چند موضوع تأکید داشتند؛ از جمله اینکه
دشمن انگیزه و تمایلی برای آفند ندارد و در عین حال قادر به عبور از رودخانه کرخه و بستن جاده اهواز – اندیمشک نیست و اگر چنین بود، بیگمان پیش از این اقدام میکرد. همچنین گفته میشد که با توجه به روحیه ضعیف نیروهای دشمن و فرماندهی متزلزل آنها، عراق قادر به پاتک مؤثر برای تهدید جناح راست عملیات و یا عقبه نیروهای عمل کننده نمیباشد، زیرا لازمه این امر خروج از مواضع پدافندی و تحمل تلفات است که دشمن آمادگی پذیرش آن را ندارد. بر همین اساس، پیشبینی میشد، دشمن در این منطقه، سرسختانه در مواضع فعلی پدافند کند. (1).
در پی تغییر فرمانده نیروی زمینی ارتش و مباحث طرح شده به هنگام انتخاب منطقه، عملیات آفندی در منطقه بستان و سوسنگرد در تقدم یکم قرار گرفت. دلایل این تقدم، ویژگیها و امتیازات عملیات در این منطقه نسبت به سایر مناطق بود. دلایلی مانند:
1- با توجه به توان نیروهای خودی، این منطقه نسبت به دو منطقه دیگر، دست یافتنیتر بود.
2- نزدیکی بستان به مرزهای بینالمللی و تأمین مرز به عنوان یک هدف مهم قابل دسترس بود و از نظر سیاسی نیز بازتاب گستردهای داشت.
3- تصرف بستان، پیوستگی خطوط دشمن از مهران تا خرمشهر را از هم میگسست و امکان پشتیبانی متقابل شمال و جنوب بستان را از دشمن سلب میکرد.
4- تهدید اهواز از محور سوسنگرد – بستان منتفی میشد (2).
بدین ترتیب، بر پایه ویژگیهای مثبتی که منطقه عملیاتی بستان و سوسنگرد داشت، این منطقه برای اجرای عملیات انتخاب و آمادهسازی آن آغاز شد.
1) نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، دفاع مقدس، اسفند 1371، ص 115 و 116.
2) همان.
