نتیجه ‏گیری (4)

سلاح‏های هسته‏ای از نظر نظامی مفید نیستند. اثر بازدارندگی این سلاح‏ها برای مقابله با دیگر سلاح‏های هسته‏ای و یا احتمالا در برابر استفاده از زور در سطح

گسترده علیه منافع اساسی کاربرد دارد. این سلاح‏ها انعطاف‏پذیر یا همه منظوره نیستند؛ آنها را نمی‏توان جانشین سلاح‏های متعارف کرد. در برابر تعهدات کوچک، نمی‏توان به این سلاح‏ها متکی شد. سلاح‏های هسته‏ای جز بازدارندگی، هیچ فایده نظامی دیگری ندارند. آنها از نظر سیاسی نیز از مطلوبیت برخوردار نیستند. عدم اطمینان نسبت به واکنش سایر دولت‏ها، به ویژه دولت‏های دارند سلاح‏های هسته‏ای تنها می‏تواند موارد کاربرد احتمالی سلاح‏های هسته‏ای را محدود سازد.

سلاح‏های هسته‏ای به همان اندازه که برای حل مسائل به کار می‏روند، خود مشکل ساز نیز هستند. این سلاح‏ها پر هزینه بوده و باعث می‏شوند توجه به توانایی‏های نظامی سلاح‏های متعارف – که برای تهدیدهایی که ایران احتمالا با آنها رو به رو خواهد شد، مناسب‏تر هستند – کاهش یابد. این سلاح‏ها مسائل پیچیده‏ای در رابطه با دکترین و کنترل به وجود خواهند آورد؛ از جمله مشکلات موجود در زمینه‏ی روابط با دکترین و کنترل به وجود خواهند آورد؛ از جمله مشکلات موجود در زمینه‏ی روابط رهبران نظامی و غیر نظامی – همان طور که مشکلات متضادی که هند و پاکستان با آنها رو به رو هستند – نشان می‏دهد. دولتی که در پی سلاح‏های هسته‏ای است، باید نتایج کلی را در نظر داشته باشد، یعنی به واکنش نظامی دیگر کشورهای منطقه و پاسخ سیاسی قدرت‏های بزرگ توجه کند. خروج از پیمان NPT – که تاکنون سابقه نداشته است – دارای زیان‏های فراوان و منافع اندکی است. ایران در نبود تهدیدی عمده از جانب همسایه‏ای هسته‏ای، باید مراقب باشد که راهکاری برای پیشبرد برنامه هسته‏ای خود اتخاذ کند که چندان پیشرفته نباشد. این اشتباه است، اگر رهبران ایران تصور کنند که سلاح‏های هسته‏ای منزلت یا مشروعیتی به آنان خواهد بخشید تا به کمک آن بتوانند از انجام اصلاحات داخلی عمده که برای بازگرداندن کشور به مسیری صحیح ضروری است، اجتناب کنند.