موشک‏های ایران

ایران دو نوع موشک بالستیک و کروز در اختیار دارد و قادر به تولید آنها نیز هست. برای ارزیابی اهمیت این موشک‏ها لازم است نگاهی به وضعیت موجود

بیفکنیم:

نزدیک‏ترین فاصله از خاک ایران تا بغداد 130 کیلومتر است. در جریان جنگ ایران و عراق و به ویژه در اوایل » جنگ شهرها » در 1988 میلادی ایران به بغداد و دیگر شهرهای عراق و موشک‏های اسکاد – B با برد 300 کیلومتر و خرج 1000 کیلوگرم پرتاب کرد. پس از جنگ ایران تلاش کرد یک رشته موشک با سوخت جامد و با برد 130 تا 200 کیلومتر به منظور هدف قرار دادن بغداد بسازد. (1) با این حال، ایران ظاهرا نتوانست به فن آوری لازم برای ساخت این راکت‏ها دست پیدا کند. بدین منظور، در اواخر 200،1989 موشک چینی 8 – CSS با برد حدود 150 کیلومتر و خرج 190 کیلوگرم وارد کرد. کاملا روشن بود که هدف ایران، بغداد است.

ایران از زمان جنگ به خرید تعدادی موشک اسکاد ساخت کره شمالی با برد 500 کیلومتر دست زد. در سال 1998، ایران موشک شهاب – 3 را آزمایش کرد، که نسخه‏ای از موشک نو – دونگ 1 کره شمالی با برد 1300 کیلومتر و خرج حدود 75 کیلوگرم است. این موشک می‏تواند، اسراییل را هدف قرار دهد. (نزدیک‏ترین نقطه در ایران تا تل آویو 1020 کیلومتر است) بدون آن که برد کامل خود را طی کند. با توجه به برد اضافی این موشک‏ها این سؤال مطرح می‏شود که آیا ایران موشک شهاب – 3 را با ارتفاعی بیش از حد به سوی اسراییل پرتاب خواهد کرد. به گونه‏ای که شتاب آن در ورود مجدد به جو، ره گیری را به وسیله‏ی موشک‏های دفاعی آرو (Arrow) اسراییل پیچیده سازد؟

شهاب – 3 تنها سه بار در ایران آزمایش شده است – یک بار در 1998 و دو بار

دیگر امسال (2000) – آزمایش‏های اول و سوم طبق گزارش‏ها با ناکامی رو به رو شد، ولی آزمایش دوم موفقیت آمیز بود. این امر نشان می‏دهد عدم قابلیت اطمینان موشک‏ها در همان آزمایش‏های نخست است. گرچه شهاب – 3 را اینک باید تهدیدی نسبت به کشورهای حتی دور دست مانند اسراییل تلقی کرد، (2) ولی تا زمانی

که آزمایش‏های موفقیت آمیزتری انجام نشده است، نمی‏توان آنرا تهدیدی قابل اطمینان دانست. با این حال، بر پایه برخی گزارش‏ها ایران در حال دریافت کمک‏های فنی از سازندگان با تجربه موشک در چین، کره شمالی و روسیه است که در این صورت می‏تواند به میزان قابل ملاحظه‏ای فرایند تولید این موشک‏ها را کوتاه کند.

همچنین طبق گزارش‏ها ایران در حال تولید موشک شهاب – 4 با برد 2000 کیلومتر و خرج 1000 کیلوگرم است. این موشک را می‏توان نسخه‏ای از موشک دو مرحله‏ای تپو – دونگ 1 کره شمالی دانست که در 1998 در کره شمالی به عنوان یک موشک سه مرحله‏ای پرتاب از فضا (SLV) آزمایش شد. با توجه به این توانایی موشک، می‏توان دریافت که چرا وزیر دفاع ایران شهاب – 4 را موشک پرتاب از فضا می‏خواند. (3).

همچنین، این موشک ممکن است نسخه‏ای از این موشک MRBMSS – 4 روسیه و یا ترکیبی از این موشک‏های چینی و روسی باشد. شهاب – 4 که یک موشک بالستیک به شمار می‏رود، به طور قطع دارای توانایی عمل در مسیرهایی است که دفاع موشکی آروی اسراییل بر آنها تأکید دارد. شهاب – 4 در صورت استفاده با خرجی سبک‏تر و احتمالا مرحله سوم، می‏تواند همه کشورهای اروپای غربی را هدف قرار دهد.

شهاب – 5 نیز که گاه به صورت یک SLV (پرتاب از فضا) خوانده می‏شود، گاه

ویژگی‏هایی که از نوع موشک‏های تپو – دونگ 2 کره شمالی برای آن قائل شده‏اند. این موشک ساخت کره شمالی و دو مرحله‏ای است که پیش بینی می‏شود برد آن با خرج 1000 کیلوگرمی 6000 کیلومتر باشد. این موشک می‏تواند خرج کامل خود را در لندن (که از نزدیک‏ترین نقطه در ایران 3700 کیلومتر فاصله دارد) و البته هر نقطه دیگری در اروپای غربی تحویل دهد. برپایه‏ی برآورد اطلاعات (NIE) در 1999، در مورد تهدیدهای موشک بالستیک پیش بینی می‏شود که ایران احتمالا در چند سال آینده نسخه‏ی سه مرحله‏ای تپو – دونگ 2 را آزمایش کند. برآورد اطلاعات ملی وقتی که می‏گوید ایران می‏تواند به آزمایش یک موشک بالستیک قاره پیما (ICBM) دست بزند که قادر به پرتاب خرجی چند صد کیلوگرمی به بسیاری از بخش‏های ایالات متحده در نیمه‏ی پایانی دهه آتی (یعنی دهه کنونی) با استفاده از تکنولوژی روسیه و کمک آن کشور است، دقیقا روشن نمی‏سازد که درباره کدام موشک ایران صحبت می‏کند. در ادامه‏ی این گزارش آمده است: » احتمال دارد ایران یک موشک پرتاب از فضا (SLV) را تا سال 2010 آزمایش کند – و هنگامی که آن را ساخت – قادر است که آن را موشک بالستیک قاره پیما تبدیل کند که توانایی پرتاب خرجی چند صد کیلوگرمی را به ایالات متحده دارد. » (نزدیک‏ترین فاصله از خاک ایران تا نیویورک، حدودا 9000 کیلومتر است.)

ایران همچنین در حال تولید موشک‏های کروز است. قدرتمندترین نوع این موشک‏ها از نظر برد و خرج، موشک‏های چینی کرم ابریشم)Silkworn(هستند که در نزدیکی بندر عباس تولید می‏شوند، ایران تلاش می‏کند تا برد موشک کرم ابریشم را تا 400 کیلومتر – احتمالا با کلاهک جنگی 500 کیلوگرمی – افزایش دهد. با انجام برخی تغییرات ساده می‏توان این برد را با همان خرج به بیش از 700 کیلومتر نیز افزایش داد. (4) با خرج سبک‏تر از نوع شیمیایی که در منطقه‏ی وسیعی، مهلک

هستند. موشک کرم ابریشم تغییر یافته، می‏تواند برد بسیار بیشتری پیدا کند و در صورتی که از کشتی پرتاب شود می‏تواند قسمت اعظم خشکی‏های جهان را هدف قرار دهد.

1) داده‏های مربوط به موشک‏های ایران از وب سایت بسیار خوبی گرفته شده است که متعلق به مرکز مطالعات دفاعی و امنیت بین المللی بریتانیا می‏باشد. » WWW.cdiss.org » .

2) اجلاس رامسفلد که از هر دو حزب تشکیل شده است در 1998 هشدار داد که تولید موشک ممکن است از الگوی رایج قدرت‏های بزرگ تبعیت نکند و به مواردی اشاره می‏کند که موشک‏ها پس از یک آزمایش موفق، استقرار یافته‏اند. States, Report of the Commission to Assess the Ballistic Missile Threat Executive Sumonary, July 16, 1998, 21- 22 United the toاین هشدار در برآورد اطلاعات ملی سپتامبر 1999 درباره تهدیدات موشک‏های بالستیکی مد نظر قرار گرفت. بر پایه این برآورد، لازم نیست موشک‏ها خیلی قابل اطمینان باشند چرا که ارزش نظامی آنها بیشتر به دلیل تهدید (آشکار یا فنی) ناشی از کاربرد آنهاست و نه نتیجه تقریبا قطعی استفاده از آنها… با برنامه‏های کوتاه‏تر آزمایش پرواز – شاید تنها انجام یک آزمایش – و طرح‏های استقرار بالقوه ساده، زمان بین نخستین آزمایش پرواز تا در دسترس بودن موشک برای استفاده‏های نظامی احتمالا کوتاه خواهد شد. هنگامی که موشک وظایف پروازی حساس خود را به گونه‏ای موفقیت آمیز انجام دهد، استفاده از آن به عنوان ابزار تهدید یا در نقش نظامی امکان پذیر خواهد بود. از این رو، ما سال نخستین آزمایش پرواز را پیش بینی می‏کنیم و نه تاریخ استقرار موشک به عنوان نشانه اولیه ظهور یک تهدید. و نیز Statement for the Record to the senate Foreign Relations Committee,”Foreig Missile Development and the Ballistic Missile Threat to the Unitel States Through 2015″ by Robert D. Walpole National Intelligence officer for Strategic and Nuclear Programs, 16 September, 1999. قابل دسترس در سایت ٌٌٌWWW.cia.govlcia / poblic – affairs / speeches / archives / 1999 / walpole.htm.

3) Reuters,”Iran Test – Fires Controversial Shahab Missile”, 2:35 PM Joly 15,2000.ET.

4) سخنان رییس گور ملی در میز گردی که در 1998، توسط بنیاد بین المللی کارنگی برگزار شد قابل دسترس در: » WWW.ceip.org / programs / npp / cruise4.htm » .