– شماره سند شورای امنیت: 16342 / S
– 15 فوریه 1984 (26 بهمن 1362)
نامه مورخ 13 فوریه 1984 نمایندگی عراق خطاب به دبیر کل
احتراما به پیوست متن نامه آقای طارق عزیز معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه جمهوری عراق در پاسخ به نامه مورخ 10 فوریه 1984 (16337 / S) جنابعالی، ارسال میگردد.
ریاض القیسی – نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل
نامه وزیر امور خارجه عراق خطاب به دبیر کل
احتراما عطف به نامه مورخ 10 فوریه 1984 جنابعالی، فرصت را غنیمت شمرده و مطالب ذیل را به اطلاع میرسانم.
عراق در گذشته از هر گونه ابتکار دبیر کل به منظور دستیابی به حل و فصل صلحجویانه مناقشه از طریق اجرای قطعنامههای شورای امنیت، استقبال نموده و به این روش خود ادامه داده است، همچنین نسبت به مسئولیت مهم این سازمان در حفظ صلح و امنیت بینالمللی واقف بوده و به تعهدات خود نیز پایبند می‌باشد.
همان طور که جنابعالی به خوبی مطلعید، عراق کلیه قطعنامههای شورای امنیت را پذیرفته و خواستار پایان مناقشه و حل و فصل صلحجویانه آن می‌باشد. عراق همچنین موافقت کرد که سازمان ملل جهت بررسی مسئله حمله به اهداف غیرنظامی در جنگ، هیئتی را اعزام نماید. آن هیئت در گزارش (سند 15834 / S مورخ 20 ژوئن 1983) خود تأیید کرد که خساراتی به طرفین وارد شده است، در صورتی که حتی پس از اینکه گزارش هیئت منتشر شد طرف ایرانی بر حمله به اهداف غیرنظامی در عراق اصرار داشته است و حملات خود را به این قبیل اهداف به طور روزانه ادامه داده که مؤید آن است طرف ایرانی بر عزم راسخ خود جهت نقض اصول بشردوستانه اصرار دارد که لازم است هیئتی اعزام گردد تا شاید این کشور به تعهداتش جهت توقف حملات خود به اهداف غیرنظامی در آینده عمل نماید.
درباره موضوع به روز نمودن اطلاعات، این واقعیت وجود دارد که هیچ برتری خاصی نسبت به سایر واقعیتها و یا اهمیت بیشتر دادن به آن، از واقعیت پافشاری طرف ایرانی جهت ادامه و تشدید جنگ، در بیش از 40 ماه گذشته نخواهد داشت و مسلما تشدید کردن جنگ موجب تراژدیها، زیانها و خطرات میگردد. در این باره لازم است به اطلاعیههایی که از طرف ایران منتشر شده و برای جنابعالی طی هفتههای گذشته ارسال شده است اشاره کنم. در آن اطلاعیهها مقامات مسئول ایرانی آشکارا و صریح نیات خود را جهت آغاز حملات مهم خود اعلام داشتهاند که به طور قطع علیه شهرهای ما می‌باشد.
همچنین مایلم متذکر شوم که اعزام هیئت مذکور در پاسخ به درخواست ایران با امیدواریهای دبیر کل نیز همراه بوده که ایران با شورای امنیت جهت یافتن راه حل صلحجویانه برای مناقشه، گفت و گو نماید در حالی که طرف ایرانی با این نگرش اقدام نکرده و تلاش دارد از این موضوع کاملا جهت اهداف تبلیغاتی واهیاش بهرهبرداری نماید. طرف ایرانی بر پافشاری خود جهت ادامه جنگ و نادیده انگاشتن شورای امنیت سازمان ملل ادامه داده که نشان دهنده آن است که هیچ منافعی را جهت مورد بحث قرار دادن مناقشه به منظور دست یابی به راه حلی صلحجویانه، در نظر نمیگیرد.
اقدامات ایران به وضوح ثابت میکند که به اصطلاح همکاری این کشور با دبیر کل جهت موارد خاص بوده و به قطعنامههای شورای امنیت توجهی ندارد. این موضوع نه تنها در مورد مناقشه ایران و عراق بسیار حائز اهمیت است بلکه با توجه به اهداف و اقتدار سازمان ملل برای آینده آن نیز مهم می‌باشد.
فرصت را غنیمت شمرده و موضوع رفتار غیر انسانی را که با اسیران عراقی جنگ صورت میگیرد، متذکر میشوم و درخواستی را که قبلا به جنابعالی در مورد تأثیری که هیئت اعزامی در این مهم داشته، یادآور میشوم که بسیار برای ایران و عراق حائز اهمیت خواهد بود.
همچنین به جنابعالی یادآور میشوم، در جلسه 29 سپتامبر 1983 که آقای پالمه نیز حضور داشت از جنابعالی نامهای مشتمل بر هفت بند در مورد مناقشه دریافت نمودم به این منظور که جنابعالی تصمیم دارید آن موارد را با طرفین به عنوان مبنای تلاش جدید خود برای یافتن راه حلی برای مناقشه، مورد بحث قرار دهید. در 4 اکتبر با جنابعالی در مورد توافق خود جهت بحث درباره پیشنهادتان مکاتبه کردیم. در 31 اکتبر، شورای امنیت قطعنامه 540 خود را تصویب کرد که عراق آن را پذیرفت ولی ایران آن را رد کرد. ما و همه جهان انتظار داریم که دبیر کل ابتکار خود را براساس پیشنهاد مذکور و مفاد قطعنامه جدید شورا در دست گیرد. عراق هر ابتکاری را که تاکنون در چارچوب مناقشه مطرح گردیده، رد نکرده و همواره حمایت کرده و از این ابتکار هم استقبال میکند. همان طور که برای جنابعالی و برای آقای پالمه به دفعات ثابت شده است.
اما عراق هر گونه ابتکاری را که طرف ایرانی مثبت فرض نماید، مثبت تلقی نمیکند زیرا تنها بر یک جنبه از مناقشه متمرکز شده و انتظار نمیرود که جمیع موارد را در برگیرد و دبیر کل نیز مطالبی را منتشر نساخته که این موضوع را تصحیح کند تا چشمانداز درستی را نشان دهد. پافشاری رژیم ایران در رد حملات خود به اهداف غیرنظامی عراق، این باور را در ما تقویت میکند که این نگرش وجود خواهد داشت که توسط طرف دیگر جهت مورد بحث قرار دادن موضوع، تصمیمات لازم اتخاذ شده در حالی که ما قویا ابتکارات جنابعالی را تشویق کرده و هیچ ابتکاری را قبل از اینکه طرف ایرانی تضمینهای جدی در مورد تمایلاتش برای بحث درباره طرح هفت مادهای و کلیه مسائل مربوط به مناقشه به طور کامل ندهد، نمیتوانیم مورد بحث قرار دهیم.
و تاکنون ما بیشترین توجه را به موضوع حملات علیه اهداف غیرنظامی داشتهایم. دولت متبوعم از ژوئن 1983 پیشنهاد کرد که توافق ویژهای به منظور اجتناب از حمله به اهداف غیرنظامی در ایران و عراق تحت نظارت سازمان ملل صورت گیرد، همچنین قویا از قطعنامه 540 که شامل مفادی درباره این موضوع و نیز موارد کم اهمیت دیگری نیز بود، استقبال نمودیم. امیدواریم که تلاشهای بینالمللی به ویژه اقدامات دبیر کل درباره موضوع اجرای کلیه مفاد این قطعنامه و تهدیدات مداومی که طرف ایرانی علیه اهداف غیرنظامی و تأسیسات اقتصادی ما صورت میدهد، متمرکز شود. لازم به ذکر است موجودیت ما به عنوان کشوری مستقل برای همگان روشن بوده و هیچ دلیلی بهتر از این حقیقت وجود ندارد که عراق به عنوان یک کشور صادر کننده نفت، از حق خود جهت صادرات نفت از بنادر جنوبی خویش به دلیل حملات ایران علیه تأسیسات نفتیاش و تهدیدات ایران علیه آن که تا امروز ادامه داشته، محروم بوده است. این اقدامات به معنای وارد ساختن خسارت به عراق با کلیه ابزارهای موجود تلقی میشود.
طبیعی است که عراق قربانی تجاوز بوده و میباید با استفاده از کلیه ابزارهای لازم جهت دفاع از امنیت و منابع حیاتی خود و نیز موجودیت خویش دفاع کند، ما همچنین بر نیاز فوری به ابتکار جنابعالی تأکید مینماییم که چنین ابتکاری به طور روشن و به منظور مباحثات جامع در کلیه موارد مناقشه و نیز حل و فصل صلحجویانه آن براساس قطعنامههای شورای امنیت صورت میگیرد و اجرای آن نیز به عهده جنابعالی است. از همین رو تأکید میکنیم که آمادهایم توافقی را با طرف ایرانی تحت نظارت سازمان ملل برای اجتناب از حمله به اهداف غیرنظامی، امضا نماییم.
طارق عزیز – وزیر امور خارجه جمهوری عراق
