سرآغاز

حوادثی که در دوران جنگ ایران و عراق رخ داد ناگفته‏های فراوانی دارد که بخشی از آن در سینه‏ی مسئولان بلند پایه کشور و فرماندهان جنگ نهان است و این خطر وجود دارد که همواره ناگفته بماند، همچنان که با رحلت امام خمینی و فرزندش مرحوم حاج سید احمد خمینی بسیاری از حوادث انقلاب و جنگ برای همیشه ناگفته ماند. در این حال بزرگان دیگری هستند که هنوز امکان بهره‏گیری از فیض وجودشان میسر است. مسلما آنچه در سینه این بزرگان نهان است در دو سطح خاص و عام قابل انتشار است. شاید هنوز وقت آن نرسیده که پاره‏ای از نکات تأثیرگذار در روند جنگ، بیان گردد، در عین حال حتی خاطرات عادی آنان برای ثبت در تاریخ ارزشمند خواهد بود. در همین زمینه مصاحبه‏ای از رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‏الله خامنه‏ای در کتاب «حماسه مقاومت (2) «توسط معاونت فرهنگی و تبلیغات جنگ ستاد فرماندهی کل قوا منتشر شده است که بخشی از آن مربوط به شرق کارون و جبهه آبادان است و به عنوان زینت‏بخش کتاب حاضر عرضه می‏گردد. ایشان که به اتفاق شهید مصطفی چمران نمایندگی امام در شورای عالی دفاع را به عهده داشتند از همان آغاز جنگ به جنوب رفته و در استانداری خوزستان استقرار یافتند و با راه‏اندازی ستاد جنگ‏های نامنظم – که مسئولیت آن را شهید مصطفی چمران عهده‏دار بود – به رتق و فتق امور می‏پرداختند.

رهبر معظم انقلاب در بخشی از مصاحبه خود به روزهای اول جنگ و هجوم ارتش عراق در حدفاصل جنوب اهواز تا آبادان پرداخته و می‏فرمایند:

»اولین هفته‏های جنگ بود که عراقی‏ها از محور طلایه و حسینیه وارد شدند، مرز را

شکافتند و به طرف اهواز که نسبت به آن نقطه از مرز طرف شرق می‏شود. آمدند. یکی از کارهایشان این بود که خودشان را به رودخانه کارون رساندند. در آن جا پادگان حمید را گرفتند و تأسیسات آن را ویران کردند. علاوه بر این، حتما به خاطر دارید که بخش‏های وسیعی از امکانات طبیعی آن منطقه را به تصرف خود درآوردند…

دشمن (در شرق کارون) سرپل خود را وسیع کرد و به جاده ماهشهر – آبادان رساند، یعنی یک چنین منطقه وسیعی را توانست با این شیوه بگیرد و شاید حدود دو لشکر یا بیش‏تر در آن جا مستقر کرده بود. البته وجود این تعداد از دشمن موجب نمی‏شد بچه‏های ما که عده معدودی بودند در آن جا نمانند و مقاومت نکنند و دشمن را به زانو درنیاورند. لذا ماندند و انصافا مقاومت کردند…

یکی دیگر از خاطراتم، مربوط به نفوذ نیروهای دشمن در غرب «بهمن شیر» یعنی داخل جزیره آبادان بود. چون قسمت شرقی جزیره آبادان را رودخانه بهمن شیر می‏پوشاند، دشمن به داخل نخلستان‏های کنار رودخانه بهمن شیر نفوذ کرده و پس از عبور از رودخانه، وارد جزیره آبادان شده بود. به این ترتیب هم از شمال شرق و هم از جنوب، آبادان تهدید به سقوط می‏شد، این موضوع برای ما تلخ و نگران کننده بود…

آن موقع در آبادان، هم برادران سپاه هم نیروهای متفرقه حضور داشتند، اما بدون انسجام، همه آنها به این نیت به آنجا ریخته بودند که دشمن را که وارد جزیره آبادان شده و شهر را تهدید می‏کرد، بیرون کنند و همین کار را کردند. آن شکست برای دشمن به قدری تلخ و گزنده بود که من خاطره شادی‏های آن روز برادرانمان را فراموش نمی‏کنم. آن روز تعداد زیادی از دشمن متجاوز را که به سمت آبادان می‏آمدند. در رودخانه ریختند و غرق کردند…«

آنگاه ایشان گوشه‏ای از پرده‏ی مشکلات آن روز جنگ برداشتند و فرمودند:

»یکی از دردهای بزرگ سپاه در آن روز نداشتن تجهیزات بود، ولی هر بار که این‏ها برای دریافت امکان کوچکی مراجعه می‏کردند، با ترشرویی مواجه می‏شدند. فراموش نمی‏کنم که گاهی برای تهیه پنجاه قبضه آر. پی. جی، یک غصه بزرگ درست می‏شد. وقتی بچه‏های سپاه برای دریافت سلاح می‏آمدند تا عملیات کنند و ما را در جریان می‏گذاشتند و با لشکر 92 زرهی تماس می‏گرفتیم و نیاز آنها را می‏گفتیم، می‏گفتند: نداریم! به تهران تلفن می‏کردیم، می‏گفتند: نیست! اصلا به سختی به اینها امکانات

داده می‏شد. البته شاید در مورد آر. پی. جی درست نگفته باشم، چون این سلاح را بیش‏تر سپاه داشت و کم‏تر مورد استفاده‏ی ارتش بود. اما خمپاره یا تفنگ‏های انفرادی یا انواع گلوله و فشنگ را هم به اینها نمی‏دادند، حالا پشتیبانی توپخانه بماند. اگر گفته می‏شد که بچه‏های سپاهی برای عملیات جلو می‏روند و توپخانه لشکر 92 آنها را پشتیبانی کند و آنها قبول می‏کردند، معجزه بود. در همین منطقه‏ی دارخوین یک روز برادران آمدند و چند خمپاره خواستند، من به سرعت ترتیب آن را دادم. وقتی کار انجام شد از شادی در پوست خود نمی‏گنجیدیم. حالا شما ببینید در این جنگ با این عظمت چهار قبضه خمپاره‏انداز چقدر می‏تواند اثر داشته باشد؟

این در حالی بود که ما مرتب به بنی‏صدر می‏گفتیم، حمله کنید، می‏گفت: آماده نیستیم و نمی‏توانیم. بنی‏صدر اصلا چیزی در مورد مسائل جنگی نمی‏دانست، یک روز این موضوع را در حضور بنی‏صدر خدمت امام عرض کردم که یک دفعه بنی‏صدر آشفته شد و گفت: من تاریخ 2500 ساله ارتش ایران را بلدم، چطور شما می‏گویید وارد نیستم. گفتم: وضع کنونی ارتش با وضع ارتش در آن موقع فرق می‏کند و حقیقت هم همین بود، ولی او قبول نداشت…«

ایشان همچنین به زمینه‏های حضور سپاه در جبهه آبادان و مقدمات طراحی «عملیات ثامن الائمه» پرداختند:

»در همان اوقات بچه‏های ما شروع به استقرار در مقابل مواضع و استحکامات دشمن در آن سوی رود کارون، یعنی در حدود دارخوین کردند. در میان برادرانی که آن جا حضور داشتند یکی هم برادرمان «رحیم صفوی» بود. آن زمان ایشان از نیروهای معمولی سپاه و از دوستان نزدیک «صیاد شیرازی» بود و در کنار ایشان در کردستان جنگیده بود و خیلی هم جوان مؤمن و صالح و خوبی بود. او یک عده از برادران را آورده بود و با امکانات محدودی در مقابل دشمن به مقاومت می‏پرداختند. گاهی اوقات برادر صفوی به اهواز و محل استقرار ما می‏آمد تا وسایل مورد نیاز را بگیرد، اما برای او مشکل درست می‏کردند و وی را معطل می‏نمودند. ایشان هم به دیدن بنده و سایرین می‏آمد تا مشکلش را رفع کند. او به اتفاق سایرین و با همان امکانات محدود، پایگاه کوچکشان را گسترش دادند تا این که بالاخره با همفکری آنان و ارائه طرح لازم، حصر آبادان در «عملیات ثامن الائمه» شکسته شد. این طرح را ایشان در یکی از جلسات

شورای عالی دفاع در دزفول آورد و برای ما مطرح کرد.

غرض این که بچه‏های سپاه در منطقه سلمانیه گرد آمدند و کم کم برای خودشان مواضعی درست کردند و اطراف خودشان مین کاشتند، آن وقت یک کانال‏هایی درست کردند تا از این کانال‏ها بدون این که دشمن آنها را ببیند، خودشان را به نزدیکی‏های دشمن برسانند و حرف‏های آنها را شنود کنند. در حالی که دشمن هم آمده بود این طرف رودخانه، «سرپل» را گرفته بود و داشت سرپل خود را توسعه می‏داد و همانطور که می‏دانید همین توسعه سرپل برای دشمن یک موفقیت و برای ما یک ناکامی شد، اما همین موقعیت در نهایت دام دشمن شد و به شکست او انجامید. اگر دشمن به این طرف کارون نیامده و این کار خطرناک را نکرده بود. مسلما ضربه سخت عملیات ثامن الائمه را نمی‏خورد.«

امید است که بیش از پیش از وجود حضرت ایشان بهره‏گیری شود و تاریخ انقلاب، جنگ و سپاه با بیان ارزشمندشان منتشر گردد تا ذخیره‏ای گرانبها برای تاریخ پر افتخار انقلاب اسلامی مردم این مرز و بوم و نسل‏های آتی آن باشد.