جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

خرج موشک‏ها

زمان مطالعه: 3 دقیقه

خرج موشک‏های بالستیک می‏تواند شامل مواد منفجره متعارف (مانند مواد منفجره یک پارچه، مهماتی که بسته‏های کوچک مواد منفجره را به یک منطقه وسیع‏تر و دارای الگو و شکل بهتر پرتاب می‏کنند یا مواد منفجره دارای سوخت هوا(، عوامل شیمیایی یا بیولوژیکی (به صورت یک پارچه یا به شکل مهمات) یا سلاح‏های هسته‏ای باشد.

موشک‏های کروز می‏توانند خرج‏های مرگبار را در تمام این اشکال پرتاب کنند. اما موشک‏های کروز امکان دیگری نیز برای پرتاب عوامل شیمیایی یا بیولوژیکی دارند: انتشار افشانه‏ای. با پرواز در یک خط با زاویه‏های قائمه در جهت باد و پرتاب مداوم افشانه‏ای، عوامل شیمیایی یا بیولوژیکی، یک موشک کروز می‏تواند نسبت به یک موشک بالستیک – در صورت وجود خرج یکسان – منطقه وسیع‏تری را تحت تأثیر قرار دهد.

محاسبات استاندارد، نشان می‏دهند که نوع موشک در پوشش مرگ‏آور خرج‏های کشتار جمعی، مؤثر است.

برای مثال، می‏توان مقایسه‏ای انجام داد بین موشک کروز که 500 کیلوگرم آنتراکس (anthrax) را به صورت افشانه‏ای پرتاب می‏کند، با موشک بالستیکی که

همین میزان خرج را یک باره پرتاب می‏کند. برای آن مقدار آنتراکس که دست کم برای 50 درصد جمعیت بی حفاظ کشنده است، موشک کروز مساحتی 30 بار بزرگ‏تر از موشک بالستیک را پوشش می‏دهد. ولی موشک بالستیک تقریبا نزدیک به 1500 کیلومتر مربع را با 50 درصد مرگ‏آوری پوشش می‏دهد.

در دهه‏ی آتی، سلاح‏های هسته‏ای و شیمیایی کشورهایی مانند ایران در مقایسه با سلاح‏های بیولوژیکی، منطقه‏ی بسیار کوچک‏تری را – با خرج 500 کیلوگرمی – تحت تأثیر قرار می‏دهند. موشک بالستیکی که دارای 500 کیلوگرم مهمات حاوی عامل اعصاب VX باشد در منطقه‏ای حدود یک کیلومتر مربع قدرت مرگ آوری دارد. این، تنها اندکی کمتر از مساحتی است که یک سلاح هسته‏ای 10 کیلو تنی، می‏تواند قدرت مرگ آوری داشته باشد، یعنی بازده تقریبی یک خرج 500 کیلوگرمی که هسته‏ای شده باشد.

به آسانی می‏توان چنین نتیجه‏گیری کرد که: 1 – سلاح‏های هسته‏ای و شیمیایی برای آن نوع توانایی‏هایی که در کشورهایی نظیر ایران ممکن است در آینده نزدیک به آن دست یابند، تقریبا از تأثیرات یکسانی برخوردارند، 2 – عوامل بیولوژیکی (به ویژه در صورتی که از موشک‏های کروز به صورت افشانه‏ای پرتاب شوند) بسیار مرگ آورتر هستند. اما به هشدارهایی در این زمینه باید توجه کرد.

پرتاب موفقیت آمیز تا حد زیادی، بستگی به وضعیت هوا دارد؛ و حتی در صورت مساعد بودن وضعیت آب و هوایی پرتاب عوامل بیولوژیکی دشوار است. زیرا آنها را باید وارد قسمت پایین لایه وارونگی (حدود چند صد متر ارتفاع) در شب ساخت و به صورت ذراتی پراکنده کرد که قطرشان 1 تا 10 میکرون باشد، به گونه‏ای که بتوانند جذب ریه انسان شوند. دستیابی به این هدف دشوار است، به ویژه با موشک‏های بالستیک که کنترل ارتفاع دقیق رها کردن این عوامل برای آنها مشکل است. به علاوه، تأثیرات عوامل بیولوژیکی را می‏توان با واکسیناسیون درمان با

آنتی‏بیوتیک، استفاده از ماسک‏های صورت و اتاق‏هایی که دارای تهویه کنترل شده هستند، به میزان زیادی کاهش داد.

میزان قدرت مرگ‏آوری عوامل شیمیایی نیز بستگی به وضعیت هوا دارد. اما زمان خاصی از روز یا اندازه ذرات در آن مؤثر نیست. بنابراین، پرتاب موفقیت‏آمیز آنها از عوامل بیولوژیکی آسان‏تر است. همچنین دفاع غیر فعال در برابر سلاح‏های شیمیایی معمولا دشوارتر از دفاع در برابر عوامل شیمیایی است. برای مثال، برای دفاع در مقابل عوامل اعصاب که در برخورد با پوست اثر مرگ آور خود را پدید می‏آورند، لازم است کل بدن محفوظ بماند، نه فقط صورت. اما پادزهر، لباس‏های مناسب و پناهگاه‏های دارای تهویه‏ی کنترل شده، به میزان قابل ملاحظه‏ای،از اثرات مرگبار عوامل شیمیایی می‏کاهند.

به همین دلیل است که برنامه‏ریزان نظامی، سلاح‏های هسته‏ای را ترجیح می‏دهند. این سلاح‏ها صرفنظر از وضعیت هوا یا دفاع غیر فعال ساده، آثار اطمینان بخش بیشتری به بار می‏آورند. همچنین برنامه‏ریزان نظامی، احتمالا سیستم موشک‏های کروز را برای پرتاب نسبت به موشک‏های بالستیک ترجیح می‏دهند. موشک‏های کروز نه تنها برای پرتاب عوامل بیولوژیکی از کارایی زیادی برخوردارند (در مورد عوامل شیمیایی کارایی آنها تا این درجه بالا نیست(، بلکه می‏توانند خرج بیولوژیکی خود را خلاف جهت باد به هدف پرتاب کنند و بدین ترتیب دفاع محلی یا خنثی سازند. همچنین با توجه به هزینه‏ی کمتر این موشک‏ها، می‏توان با یک بودجه نظامی معین، خرج بیشتری را با آنها پرتاب کرد.