پس از عملیات بیتالمقدس و آزادی خرمشهر و به خصوص با شروع عملیات رمضان، دولتها، سازمانها و مجامع بینالمللی تلاشهای جدیدی را برای توقف جنگ و برقراری آتشبس آغاز کردند.
رادیو قطر به نقل از «حبیب شطی» دبیر کل سازمان کنفرانس اسلامی، گزارش داد که کمیسیون حسن نیت کنفرانس اسلامی در تلاش تازه درصدد یافتن راهحل مناسب برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق ظرف دو ماه آینده است. شطی گفت:
»این کمیسیون پس از پایان اجلاس وزیران خارجه کشورهای اسلامی که قرار است شنبه آینده تشکیل شود، تماسهای خود را با ایران و عراق از سر خواهد گرفت. پاسخ دولت عراق به دعوت کمیسیون مزبور و خارج کردن نیروهای آن کشور از خاک ایران، بزرگترین مشکلاتی را که بر سر راه گفت و گوهای صلح قرار گرفته بود، از میان برداشته است.» (1).
رادیو ابوظبی چندی بعد گزارش داد:
»حبیب شطی پس از ملاقات با امیر کویت و ولیعهد، نخستوزیر، معاون نخستوزیر، وزیر خارجه و وزیر اطلاعات این کشور، در دیدار با خبرنگاران گفت در مذاکراتش با مقامات کویتی در این باره تبادل نظر نموده و افکار معینی را برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق با مقامات کویتی در میان گذاشته است. وی افزوده است که این افکار و نظریات را با تعدادی از رهبران عرب در روزهای آینده مورد بحث قرار خواهد داد.» (2).
رادیو ابوظبی همچنین گزارش داد که شطی با ملک فهد ملاقات و در مورد جنگ ایران و عراق با وی گفت و گو کرده است. در این حال، مطبوعات کویت گزارش دادند:
»یک هیئت بلندپایه ایرانی به زودی از کویت دیدن خواهد کرد. از زمان آغاز جنگ، این اولین باری است که یک هیئت ایرانی به کویت سفر میکند.» (3).
در تلاشی دیگر «ضیاءالحق» رئیس جمهوری پاکستان، به درخواست خود با سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان در کاخ ریاست جمهوری آن کشور ملاقات کرد. در این دیدار ژنرال ضیاءالحق خواستار خاتمه جنگ شد.
امیر کویت نیز در پیامی که در آن به مسائل منطقهای و بینالمللی پرداخته، به مسئله جنگ بین ایران و عراق نیز اشاره کرده و از ایران و عراق خواسته است تا با پیگیری راههای صلحآمیز، از ریخته شدن بیشتر خون مسلمانان دو کشور جلوگیری کنند. وی یادآور شده است که فقط اسرائیل از ادامه این جنگ نفع میبرد. (4).
1) مأخذ 14، ص 2، رادیو قطر.
2) روزنامه جمهوری اسلامی 11 / 5 / 61، ص 18، رادیو ابوظبی، 9 / 5 / 1361.
3) پیشین، ص 5 و 6، یونایتدپرس، 9 / 5 / 1361.
4) خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 117، 24 / 4 / 1361، ص 3 و شماره 116، 23 / 4 / 1361، ص 3 و 4.